تاریخچه چای در ایران و جهان

لفظ چای کلمه ای چینی است که در چین و شمال هند این لفظ را به کار می‌برند و ما تقریباً با همان لفظ را وارد زبان فارسی کرده ایم.
اصل بوته چای برای اولین بار در چین در حدود ۵ هزار سال پیش شناخته شد که به تدریج علاوه بر خاصیت درمانی،برای مصرف رنگ آمیزی به کار می‌رفت،چای که در چین به طور خودرو و طبیعی یافت می‌شود بعد از مدتی به عنوان دم کرده نشاط بخش و بازآورنده سلامتی به بدن به دربار پادشاهان و ثروتمندان راه یافت و حتی تا اواخر قرن گذشته چای از نوشیدنی‌های تجملی و گران قیمت بوده است.

افسانه های کشف چای :

افسانه کشف چای در چین

یکی از امپراتوران چین بر یکی از نزدیکان خود غضب کرد و دستور داد او را از شهر بیرون کنند،آن شخص مدتی را در کوه و بیابان و در جنگل‌ها و بیشه‌ها سرگردان بود و در نتیجه بسیار ضعیف و زرد چهره شده بود روزی درختی را دید از غایت گرسنگی آن را غذا خویش ساخت و در اندک مدتی علایم صحت در او ظاهر گردید و رنگ رخساره او باز و زیبا گردید،مخفیانه به شهر آمد و برای یکی از نزدیکان امپراطور احوال خود را نقل کرد و آن شخص به عرض رسانید،امپراطور او را احضار کرد و از دیدن صورت زیبا شده او متعجب شد و پس از جویا شدن علت آن عده‌ای از پزشکان را مامور تحقیق در اطراف فواید این گیاه نمود
همچنین گفته‌اند روزی جمعی از اهالی ختا به شکار رفته بودند گوشت یکی از شکارهای خود را پخته و در ظرفی ریخته و روی آن را با سرشاخه‌های بوته چای پوشاندند و دو مرتبه به دنبال شکار رفتند.
پس از آنکه برای خوردن غذا جمع شدند دیدند تمام گوشت‌ها له شده و چون این موضوع را به اطبا گفتند آنها پس از تحقیق و امتحان دانستند که برگ‌های چای در هضم غذا و زود پختن گوشت و حبوبات موثر است.

افسانه کشف چای در هند:

یک افسانه هندی می‌گوید چای از زمینی روییده که یکی از مرتازان هند پلک چشمش را با قیچی چید و به زمین انداخت از خشم اینکه چرا روی هم آمده و او را به خواب برده است،و دوره ریاضتش را برای خواب نرفتن قطع نمود.
ژاپنی‌ها همین مطلب را به بودا نسبت می‌دهند.

سابقه این مصرف چای در ایران

سابقه مصرف چای در ایران از قرن هفدهم میلادی گزارش شده که جهانگردان خارجی‌ها از چایخانه‌هایی گذارش داده‌اند که رجال و متمولین در آنجا جمع شده ،چای می‌نوشیدند
در ضمن در همان قرن هفدهم میلادی تاجری اصفهانی که دامنه تجارتش تا هندوستان می‌رسیده و اجناس این نواحی را به اروپا می‌برد و می‌فروخت ،برای اولین بار چای را به اروپا برد و به عنوان نوشیدنی مفرح جدیدی،که به لهجه جنوب هند به آن ته می‌گویند به اروپاییان چشاند.
زراعت چای بعد از چین،در هند و ژاپن و از قرن نوزدهم میلادی به تمامی نقاط مختلف و مستعد دنیا توسعه یافت. در روسیه در سال ۱۸۸۵ به دستور دولت وقت،پرنس ورنتسف،در نواحی قفقاز شروع به کشت چای کردند. ژاپن در قرن نهم،در کشورهای آفریقایی و عثمانی در قرن نوزدهم به چای پرداختند. نهال‌های چای در زمینی که خاک قرمز و مقداری آهن دارد و رطوبت زیاد در هوا باشد و سرمای کمتر از منهای ۱۰ درجه نباشد،عمل می‌آید که البته وجین و تقویت خاک و هرس،همه از عوامل اصلی این زراعت می‌باشند.
چای و کاملیا از یک خانواده هستند،ولی گل چای کوچکتر و سفید است.
بهترین چای از چین بهاره،و از دو برگ و یک غنچه برگ گرفته می‌شود. هنگامی که گل چای تمام شد سربرگ تخمی که به اندازه مغز فندق بزرگ گرد پدید می‌آید که آن را می‌توان در شرایط مساعد کاشت و بوته جدیدی به دست آورد. هر بوته چای تا یکصد سال عمر می‌کند.
کار کاشف السلطنه سبب گردید تا چای به عنوان یک نوشیدنی ملی مصرف شود اگر درست عمل می‌شد اکنون ایران،که تقریبا بزرگترین مصرف کننده چای در جهان است،از ورود چای خارجی بی نیاز بود.